پس از بافته شدن فرش ماشینی که به صورت رول خاب رو و زیر می‌باشد، برای رفع عیوب احتمالی که در حین عملیات بافت قالی اتفاق می‌افتد به قسمت رفوگری فرستاده می‌شود.
بعد از بازدید فرش خام و رفع مشکلات، آن را به قسمت تکمیل و آهار منتقل می‌کنند. فرش‌ها در مراحل تکمیل باید استحکام، انعطاف پذیری، صافی سطح، زیر دستی نرم و رخ مناسبی پیدا کنند.
بعد از اجرای عملیات روی فرش ماشینی در قسمت تکمیل و آهار و آماده شدن آن جهت کنترل نهایی، قالی را به قسمت درجه بندی آورده که با توجه به عیب‌های بافندگی و تکمیل، فرش درجه بندی می‌شود و روی لیبل الصاقی ثبت می‌گردد.
کنترل و اصلاح عیوب فرش ماشینی
همانطور که گفته شد پس از بافته شدن فرش ماشینی، برای رفع عیوب احتمالی که در حین عملیات بافت اتفاق افتاده است به قسمت رفوگری فرستاده می‌شود تا اصلاح صورت گیرد؛ تعدادی از مشخص‌ترین این عیوب عبارتند از:
پارگی نخ خاب به صورت مشهود(نبافت):
منظور از پارگی نخ خاب، بافت نرفتن نخ خاب به صورت کاملا واضح است. مهم‌ترین دلیل آن استحکام پایین نخ است.
نخ اضافی (جفتی):
موقعی ظاهر می‌شود که دو نخ هم زمان در بافت فرش ماشینی به کار رفته باشد.
نخ سفت شدگی:
موقعی در فرش ایجاد می‌شود که یک یا تعدادی از نخ‌های خاب در حین عملیات بافت، تحت کشش بیش از اندازه قرار گرفته و در آن قسمت، خاب قالی پایین می‌رود.
پارگی نخ تار به صورت مشهود (چله پارگی):
منظور، پاره شدن نخ‌های تاری است که در جهت طولی فرش ماشینی به کار می‌رود.
دو رنگی به صورت مشهود:
موقعی اتفاق می‌افتد که تعویض رنگ دو کد مختلف از یک رنگ، مورد یا مواردی از قلم افتاده باشد؛ یا حتی ممکن است در اثر رنگرزی ناهمگن نخ یا الیاف، به وجود آمده باشد.
خاب کندگی در فرش ماشینی:
این عیب باعث ناهمواری خاب فرش می‌شود.
جای خالی در فرش (کچلی):
این عیب در اثر بافت نرفتن نخ خاب در سطح فرش ماشینی ایجاد می‌شود.
شکستگی نقشه:
در این عیب قسمتی از نقشه‌ی فرش حالت منفصل پیدا می‌کند.
تیغ خوردگی:
قاعدتا لایه‌ی زیر و رو تقریبا به طور مساوی برش می‌خورند، حال اگر به جای اینکه تیغ از وسط نخ خاب برش بدهد، خاب یکی را بیش از حد کوتاه ببرد، به این عیب تیغ خوردگی می‌گویند.
دو پودی در فرش ماشینی:
در این عیب به جای یک پود، دو پود پهلوی هم قرار می‌گیرد.
روده شدن نخ پود:
موقعی که نخ پود ضخامتش بیش از حد مجاز می‌شود، این عیب را ایجاد می‌کند.
سرکجی سرطاقه در فرش ماشینی:
این عیب زمانی رخ می‌دهد که فرش ماشینی از حالت اصلی و شکل هندسی خود خارج شده باشد.
تکمیل و آهار فرش ماشینی
تکمیل فرش ماشینی
بعد از بازدید فرش خام و رفع عیوب توسط رفوگر، آن را به قسمت تکمیل منتقل می‌کنند.
فرش‌های ماشینی در مراحل تکمیل باید استحکام، انعطاف پذیری، سطحی صاف، زیر دستی نرم و رخ مناسبی پیدا کنند.
در شروع عملیات تکمیل، فرش‌ها را پشت سر هم قرار داده و سر طاقه‌های آن‌ها را به یکدیگر می‌دوزند. سپس از قسمت‌های زیر عبور می‌کنند:
1-براشینگ “Brushing” (شامل برس زنی ، به همراه ضربه و مکش)
2-شیرینگ “Shirink” (تراش سطح فرش به وسیله‌ی تیغه‌های ثابت و تیغه‌های سیلندر اسپیرال)
3-پرز سوزی پشت فرش ماشینی
قسمت آهار فرش ماشینی:
پس از تکمیل قالی، به مرحله‌ی آهار می‌رسد و در این قسمت پشت فرش با سرعت ثابت در تماس مستفیم با مواد آماده شده‌ی آهار (مانند فرمالدئید _ کازئین _ نشاسته و مشتقات آن _ مواد سفید کننده _ رزین‌ها و مواد افزودنی دیگر) قرار گرفته، در نتیجه با نفوذ این مواد پشت فرش ماشینی آغشته به آهار می‌شود.
فرش آغشته به مواد آهار، استحکام و استقامت بیشتری در مقابل مواد شوینده، نور و عوامل سایشی پیدا می‌کند.
قالی آهار خورده وارد مرحله‌ی خشک کن می‌شود. درجه‌ی حرارت در این قسمت بین 80 تا 120 درجه‌ی سانتیگراد است. سپس فرش را از روی سیلندر بزرگ که به وسیله‌ی بخار گرم شده، عبور می‌دهند تا پشت قالی نرم و صیقلی گردد. مجددا سطح فرش ماشینی پرزگیری و شیرینگ می‌گردد. در قسمت شیرینگ تیغه‌های ثابت و اسپیرال با برداشت میلی متری از ارتفاع خاب فرش، سطح آن را صاف و شفاف می‌کنند.
قالی بعد از این مرحله به قسمت دوخت زیگزاگ می‌رود. کناره‌های طولی فرش به وسیله‌ی چرخ زیگزاگ دوخته می‌شود. نخ زیگزاگ بهتر است هم رنگ زمینه‌ی فرش ماشینی باشد.
در مرحله‌ی دوخت ریشه، قالی روی میز هوا به صورت معلق نگه داشته می‌شود و ریشه در جهت عرض فرش، دوخته می‌شود. این ریشه‌ها به دو شکل معمولی و آماده موجود می‌باشند.
عیوبی که در قسمت تکمیل ممکن است بروز کنند عبارتند از:
- تاب خوردگی کنار فرش
- سوختگی در پشت فرش و تغییر رنگ آن
- تراش و شیرینگ ناهمگن و زبری سطح فرش
- نفوذ آهار به سطح فرش ماشینی و سوزنی شدن خاب فرش
- دوخت خراب ریشه یا زیگزاگ فرش
- ریزش آهار از پشت فرش
پرزدهی فرش اکریلیک
امروزه تولیدکنندگان فرش ماشینی در تلاش‌اند تا جهت جلب رضایت خریداران خود فرشی با کیفیت بالا تولید نمایند. یکی از مشکلات فرش ماشینی اکریلیکی که به روش رویه به رویه (Face-To-Face) بافته می‌شود، پرزدهی آن است. به منظور کاهش این مشکل توجه به نکات ذیل ضروری می‌باشد:
عدم استفاده از الیاف ضایعاتی، استفاده از بهترین مخلوط الیاف (طول و ظرافت)، استفاده از مقدار بهینه‌ی آب و روغن به کار رفته در مرحله‌ی آماده سازی الیاف، تنظیمات مناسب دستگاه‌ها در سالن ریسندگی، تاب مناسب نخ، تثبیت حرارتی مطلوب، استفاده از آهار مناسب در مرحله‌ی تکمیل و توجه به بهترین شرایط تکمیل می‌باشد.
جهت آنتی استاتیک کردن و داشتن میزان اصطکاک نرمال روی الیاف، مواد آنتی استاتیک، روغن ریسندگی مناسب و آب اسپری می شود. با بررسی توزیع طولی الیاف دریافت می شود که وقتی مقدار روغن افزایش می‌یابد، میزان شکست و خرد شدن الیاف کمتر و به دنبال آن طول متوسط الیاف بیشتر می‌گردد. البته میزان روغن نباید آن قدر زیاد باشد که سبب کاهش بیش از حد اصطکاک بین الیاف و لیز خوردگی الیاف روی هم گردد.
در فرش‌های رویه به رویه، خود بافت زمینه به همراه نفوذ لاتکس در مرحله‌ی تکمیل، خاب فرش را نگه می‌دارد. در این میان الیافی هستند که در سطح بالاتری از قسمت زمینه‌ی قالی قرار دارند و نمی‌توانند توسط بافت زمینه و یا نفوذ آهار گرفته شوند و نیز الیافی وجود دارند که به مرور زمان در اثر عوامل سایشی مثل پا خوردن از خاب فرش جدا می‌شود و در نتیجه روی سطح قالی ظاهر می‌شود. این مشکل پرزدهی به طور کامل قابل حذف نمی‌باشد. البته بعد از مدتی ریزش الیاف کاهش محسوس خواهد داشت.
مدت زمان کاهش به کیفیت الیاف (درصد الیاف کوتاه، درجه‌ی آسیب الیاف در رنگرزی و ریسندگی)، نوع نخ (سیستم ریسندگی)، ساختمان نخ (میزان تاب)، نحوه‌ی اتصال خاب فرش به زمینه‌ی فرش (تراکم، ضخامت نخ زمینه و آهار مصرفی)، طول خاب و میزان عبور و مرور روی قالی بستگی دارد.
در آزمایش‌های انجام شده جهت محاسبه‌ی درصد الیاف آزاد در روی نخ‌های معمولی فرش ماشینی در شرایط آزمایشگاهی، عددی حدود 8-9% به دست آمده است که در شرایط واقعی (روی خود فرش) این میزان کمتر است چون که در آزمایشگاه تاب نخ کاملا باز می‌شود ولی در قالی اینگونه نیست و از طرفی در مراحل تکمیل فرش از جمله برس زنی که قبلا اشاره گردید شاهد خروج مقدار زیادی از پرزهای سطحی نخ در داخل فرش ماشینی هستیم.
امروزه با پیشرفت دستگاه‌های بافندگی نخ‌های هیت ست جایگاه ویژه‌ای بین تولیدکنندگان فرش پیدا کرده است. چون در دستگاه‌های قدیمی که نخ‌های معمولی مصرف می‌شود پرزدهی بیشتری را شاهد هستیم.
اصولا فرایند هیت ست و تثبیت حرارتی به منظور افزایش کیفیت نخ و نهایتا کیفیت فرش ماشینی می‌شود.
امروزه سرعت بافت در حال افزایش است و به ویژه در تراکم‌های بالای فرش، نخ‌ها باید دارای مقاومت زیاد در برابر پارگی داشته باشند.
از خصوصیات نخ اکریلیک هیت ست شده می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- پفکی شدن نخ و حجیم شدن آن و در نتیجه کاهش میزان نخ مصرفی و پوشش بهتر فرش
- کاهش پرز نخ (پرزدهی را حداقل به یک سوم می‌رساند)
- تثبیت تاب نخ
- زیردست نرم تر
- پارگی کمتر نخ در بافندگی
- تشخیص سر نخ در فرش بافته شده ( دانه اناری شدن فرش – Pin Point Effect )
اصولا فرایند تثبیت حرارتی نخ‌های اکریلیک یک فرآیند ضروری جهت بافت فرش ماشینی با کیفیت بالا است.
درجه بندی و بسته بندی فرش ماشینی
بعد از اجرای عملیات تکمیلی روی فرش و آماده شدن آن جهت کنترل نهایی، آن را به قسمت درجه بندی آورده که با توجه به عیوب بافندگی و تکمیل، فرش درجه بندی می‌شود و روی لیبل الصاقی ثبت می‌گردد.
چنانچه هیچ گونه عیبی در رو و پشت فرش ماشینی دیده نشود، فرش درجه یک خواهد بود. در غیر این صورت قالی بسته به نوع و میزان خرابی، درجه‌های بالاتر زده می‌شود. در صورت وجود خرابی بیش از حد، فرش به عنوان ضایعات تلقی خواهد شد. سپس محصول به صورت لوله شده در پوشش مناسب بسته بندی می‌گردد.
فرش ماشینی درجه یک باید فاقد عیوب ذیل باشد:
- رفوی قابل رویت
- تاب خوردگی کناره
- شکستگی نقشه
- پارگی نخ تار به صورت مشهود
- پارگی نخ پود به صورت مشهود
- پارگی نخ خاب به صورت مشهود
- نایکنواختی و سایه روشن موضعی رنگ
- سوختگی آهار در پشت فرش و تغییر رنگ آن
- پشت ریختگی نخ خاب به صورت مشهود
- سرکجی فرش بیش از یک درصد در طول، عرض و قطر
- سوزنی شدن نخ خاب به علت نفوذ آهار به روی فرش
- ریزش آهار از پشت فرش
- اشتباه طراحی نخ خاب به صورت مشهود
- اشتباه طراحی چله
- ناصاف بودن کناره‌های فرش ماشینی
- دورنگی به صورت مشهود
- روده شدن نخ پود
- نایکنواختی تراش و زبری سطح فرش به صورت مشهود
ثبت ديدگاه